Jakie stopnie ochrony występują w oprawach LED? - Sprawdź najpopularniejsze rodzaje
W oświetleniu LED jak w samochodzie, czasem na desce rozdzielczej pojawiają się symbole o których nie mamy zielonego pojęcia. I nie, wcale nie mam tutaj na myśli starych poczciwych francuskich marek :) Często na opakowaniach różnych lamp do LED czy oprawach ledowych znajdują się symbole z oznaczeniami, które nie końca mogą być jasne a kluczowe. To naturalne, nie jesteśmy bowiem specjalistami w każdej dziedzinie, a same ikony na przedstawionej grafice mają nas tylko poinformować o danej wartości.
Mają one bardzo duży wpływ na to gdzie dana lampa LED może się znajdować, warto więc poświecić chwile i zgłębić kilka najpopularniejszych parametrów które za to odpowiadają. Kluczowy jest również fakt że przy niewłaściwym użytkowaniu danego źródła światła LED możemy nie tylko uszkodzić daną lampę LED a nawet stracić możliwość skorzystania z okresu gwarancyjnego czy wpłynąć bezpośrednio na nasze zdrowie. Po tym krótkim omówieniu nie powinniście mieć Państwo z rozpoznaniem podstawowych i najważniejszych stopni ochrony występujących w oświetleniu LED.
Jak skutecznie zabezpieczyć lampę LED przed uszkodzeniami mechanicznymi? - Stopień IK
[lookbook id="4054"]Stosowanie lamp led na zewnątrz może wiązać się z ryzykiem powstania uszkodzeń mechanicznych. Niestety czasami zdarza się ze czynnik ludzki świadomie bądź nie (mam na myśli wandalizm) spowoduje trwałe uszkodzenie oprawy LED. A czy to głupi wybryk rzucenia kamieniem na parkingu przez dzieciaki lub uderzenie piłki na boisku czy hali sportowej. W przypadku tego pierwszego, uszkodzenie dotyczyć może samego klosza i nieść ze sobą lekkie konsekwencje zazwyczaj wizualne, natomiast podczas gry sportowej uszkodzenia mogą być dużo większe. Zakładając że w składzie drużyny piłkarskiej nie znajduję się Roberto Carlos, to całkiem prawdopodobne że wysoki stopień IK skutecznie ochroni takie źródło światła.
A więc odpowiedzialny za odporność mechaniczną tzw. wandaloodporną - Stopień udarowy IK, określa jak trwała może być taka lampa LED na tego typu czynniki. Dotyczyć to może zarówno samego klosza jak i całej obudowy czy elementów wrażliwych. Wyróżniamy tutaj 11-stopniową skalę która jest zatwierdzona przez europejską normę EN 62262 oraz międzynarodowym IEC 62262:2002. Jakie to stopnie?
| Poziom IK | Wartość odporności na uszkodzenie |
|---|---|
| 00 | 0,00 J |
| 01 | 0,15 J |
| 02 | 0,20 J |
| 03 | 0,35 J |
| 04 | 0,50 J |
| 05 | 0,70 J |
| 06 | 1 J |
| 07 | 2 J |
| 08 | 5 J |
| 09 | 10 J |
| 10 | 20 J |
A co z materiałem zastosowanym w oprawach oświetlenia LED?
One również maja kluczowe znaczenie, najrozsądniejszym w tym temacie wydaje się być poliwęglan oraz poliwęglan wzmacniany włóknem szklanym. Nieco gorszą odpornością lecz również na wysokim poziomie cechują się oprawy LED wykonane z aluminium bądź tworzywa ABS.
Gdzie zatem stosować oświetlenie LED ze zwiększonym stopniem IK?
- Tak jak wcześniej wspomniałem zazwyczaj są one pożądane na różnego rodzaju placach, parkingach a nawet boiskach, halach sportowych czy stadionach. Zastosowanie również znajdą w przemyśle w różnego rodzaju magazynach czy składach. Stosowane najczęściej w oprawach przemysłowych LED, naświetlaczach LED czy naświetlaczach boiskowych LED.
Jak sprawdzić czy oprawę LED można zastosować w łazience? - Sprawdź jej klasę IP
[lookbook id="4055"]Zacznijmy może od tego co to jest klasa IP? Wbrew pozorom i utartym przekonaniom, wartość ta nie odnosi się tylko do stopnia hermetyczności. Jest to parametr określający zabezpieczenie przed dostępem do niezabezpieczonych części, penetracją ciał stałych czy przedostaniem się wody do wnętrza oprawy LED bądź innego urządzenia elektrycznego. A więc odgrywa on kluczową role jeśli chodzi o nasze bezpieczeństwo jak również działanie samego urządzenia.
Jak interpretować stopień zabezpieczenia posiadany przez dane urządzenie elektryczne? Najrozsądniej skorzystać z tabeli opisującej poszczególny z parametrow.Pozwoli to na skuteczny dobór opraw LED pod kątem zastosowania.
Pierwsza cyfra charakterystyczna (zgodnie z PN-EN 60529:2003)
| Symbol | Oznaczenie |
|---|---|
| 0 | brak ochrony |
| 1 | ochrona przed dostępem do części niebezpiecznych wierzchem dłoni oraz przed obcymi ciałami stałymi o średnicy 50 mm i większej |
| 2 | ochrona przed dostępem do części niebezpiecznych palcem oraz przed obcymi ciałami stałymi o średnicy 12,5 mm i większej |
| 3 | ochrona przed dostępem do części niebezpiecznych narzędziem oraz przed obcymi ciałami stałymi o średnicy 2,5 mm i większej |
| 4 | ochrona przed dostępem do części niebezpiecznych drutem oraz przed obcymi ciałami stałymi o średnicy 1 mm i większej |
| 5 | ochrona przed dostępem do części niebezpiecznych drutem oraz ochrona przed pyłem |
| 6 | ochrona przed dostępem do części niebezpiecznych drutem oraz ochrona pyłoszczelna |
Druga cyfra charakterystyczna (zgodnie z PN-EN 60529:2003)
| Symbol | Oznaczenie |
|---|---|
| 0 | brak ochrony |
| 1 | ochrona przed padającymi kroplami wody |
| 2 | ochrona przed padającymi kroplami wody przy wychyleniu obudowy o dowolny kąt do 15° od pionu w każdą stronę |
| 3 | ochrona przed natryskiwaniem wodą pod dowolnym kątem do 60° od pionu z każdej strony |
| 4 | ochrona przed bryzgami wody z dowolnego kierunku |
| 5 | ochrona przed strugą wody (12,5 l/min) laną na obudowę z dowolnej strony |
| 6 | ochrona przed silną strugą wody (100 l/min) laną na obudowę z dowolnej strony |
| 7 | ochrona przed skutkami krótkotrwałego zanurzenia w wodzie |
| 8 | ochrona przed skutkami ciągłego zanurzenia w wodzie |
| 9 | ochrona przed zalaniem silną strugą wody pod ciśnieniem |
Litera dodatkowa (zgodnie z PN-EN 60529:2003)
- A - ochrona przed dostępem do części niebezpiecznych wierzchem dłoni
- B - ochrona przed dostępem do części niebezpiecznych palcem
- C - ochrona przed dostępem do części niebezpiecznych narzędziem
- D - ochrona przed dostępem do części niebezpiecznych narzędziem
Litera uzupełniająca (zgodnie z PN-EN 60529:2003)
- H - aparaty wysokiego napięcia
- M - badania szkodliwych efektów wnikania wody, gdy ruchome części urządzenia są w ruchu
- C - badania szkodliwych efektów wnikania wody, gdy ruchome części urządzenia są nieruchome
- W - nadaje się do stosowania w określonych warunkach pogodowych przy zapewnieniu dodatkowych zabiegów lub środków ochrony
Gdzie zatem stosować oświetlenie LED ze zwiększonym stopniem IP?
Najlepiej posiłkować się wyżej wymienioną tabelą przedstawiającą opisanie każdego stopnia z osobna. W praktyce wygląda to w następujący sposób:- IP00 - to w dużej mierze same płytki zawierające elektronikę. Koniczne jest zamknięcie takiego urządzenia np. w kloszu czy obudowie. Często występujące np. w włącznikach do profilu aluminiowych LED.
- IP20 - do wewnątrz, wszędzie tam gdzie nie ma styczności z wodą, większość produktów zawiera tę klasę.
- IP44 - to zazwyczaj oprawy LED bryzgoszczelne takie jak oprawy sufitowe LED. Często spotyka się również osprzęt elektryczny w tym gniazdka elektryczne które posiadają ten stopień. Zazwyczaj montowane sa w łazience czy piwnicach gdzie występuje wilgoć.
- IP66/67 - zabezpiecza przed silną strugą wody bądź krótkim zanurzeniem w wodzie. Bardzo często również w przemyśle.
- IP68 - bardzo często spotkamy w różnego rodzaju oświetleniu basenowym LED czy modułach LED. Są przeznaczone dla akwarystyki oraz basenów czy oczek wodnych, tam gdzie zanurzenie źródła światła LED jest stałe.
Jak zwiększyć bezpieczeństwo instalacji LED w razie pożaru? - Sprawdź stopień ognioodporności
[lookbook id="4056"]Wbrew pozorom nie są to oprawy LED które są całkowicie niepalne. Posiadają one bowiem klasyfikacje ogniową która określa zachowanie w przypadku wystąpienia takiego zagrożenia. Klasyfikacja ogniowa może dotyczyć wyrobów budowlanych, zestawów wyrobów lub elementów końcowych w tym np. opraw ognioodpornonych LED. W polskich przepisach można spotkać trzy podstawowe klasyfikacje ogniowe przedstawione poniżej.
- Reakcja na ogień - Klasa reakcji na ogień odnosi się do wyrobów budowlanych lub zestawów wyrobów. Wyróżnia się następujące klasy podstawowe reakcji w kolejności od najwyższej do najniższej: A1, A2, B, C, D, E, F. Określają one również czas do zapalenia się wyrobu oraz ilość i szybkość wydzielania ciepła.
- Rozprzestrzenianie ognia - Określenia dotyczące stopnia rozprzestrzeniania ognia odnoszą się do elementów powierzchniowych (np. ścian czy przekrycia dachu) i liniowych (np. izolacje instalacji), a także wyjątkowo do pojedynczych wyrobów takich jak płyty warstwowe.
- Odporność ogniowa - I to co nas najbardziej interesuje czyli odporność ogniowa wyrażana parametrem REI. Kazda z tych liter ma swoje własne oznaczenie i jest zakończona cyfrą. Określa ona czas w którym muszą być zachowane opisane poniżej właściwości. Ognioodporne oprawy LED posiadaja tę wartość w specyfikacji technicznej.
Tabela odporności ogniowej REI
| Symbol | Nazwa | Opis |
|---|---|---|
| R | Nośność ogniowa | Zdolność elementu konstrukcji do wytrzymania oddziaływania ognia przy określonych oddziaływaniach mechanicznych, na jedną lub więcej powierzchni, przez określony czas, bez utraty stabilności konstrukcji / właściwości nośnych. |
| E | Szczelność ogniowa | Zdolność elementu konstrukcji, który pełni funkcję oddzielającą, do wytrzymania oddziaływania ognia tylko z jednej strony, bez przeniesienia ognia na stronę nienagrzewaną w wyniku przeniknięcia płomieni lub gorących gazów. Mogą one powodować zapalenie się powierzchni nienagrzewanej lub znajdujących się w jej pobliżu materiałów palnych. |
| I | Izolacyjność ogniowa | Zdolność elementu konstrukcji do wytrzymania oddziaływania ognia tylko z jednej strony, bez przeniesienia ognia w wyniku znaczącego przepływu ciepła ze strony nagrzewanej na stronę nienagrzewaną. |
Gdzie zatem stosować oprawy LED z klasą ognioodporności?
- Na pewno w miejscach narażonych na wzniecenie ognia jak np. piekarnie czy fabryki przemysłowe. Sprawdzą się również jako oświetlenie awaryjne. Również w nowo powstałych budownictwach wymagane jest zastosowanie takiej klasy odporności. Lampy tego typu zazwyczaj występują jako oświetlenie przemysłowe czy oprawy wpustowe typu downlight
Oszczędź sobie oczu - czyli jak zabezpieczyć nasz wzrok przed efektem olśnienia?
Zacznijmy może od tego co określamy efektem olśnienia? Olśnienie jest to stan który ogranicza możliwości poznawcze oraz powoduje chwilowy dyskomfort. Efekt ten doświadczył zapewne każdy z nas patrząc np. na światła reflektorów w samochodach. W takich przypadkach jest to skrajnie niebezpieczne zjawisko lecz chwilowe, a co długotrwałym olśnieniem? Niestety obecne czasy powodują że coraz częściej przebywamy w zamkniętych pomieszczeniach, zaczynając dzień od obowiązków wykonywanych w biurach czy szkołach, a gdyby tego było mało - kierujemy prace do domu. Oznacza to że jesteśmy narażeni na światło pochodzenia nienaturalnego.
Jak zatem uniknąć efektu przykrego olśnienia? Jako miłośnik gór i przyrody, skłonił bym się do oczywistego rozwiązania - po prostu wyjściu na zewnątrz do naszego naturalnego środowiska. Wiadomo jednak że nie zawsze możemy z tego skorzystać. Tutaj rozwiązaniem mogą okazać się oprawy LED które posiadają odpowiedni współczynnik UGR.
Co to jest współczynnik UGR?
- Jest on odpowiedzialny za efekt olśnienia a wiec wpływa on bezpośrednio na ochronę naszych oczu. Im wyższy wskaźnik olśnienia UGR tym większy blask i odczucie dyskomfortu które będzie nam towarzyszyć. Przybywanie w takim otoczeniu prędzej czy później odbije nam się na zdrowiu, powodując tym samym bóle głowy, migreny czy wspomniane problemu ze wzrokiem. Warto więc zadbać by w naszym otoczeniu znalazły się oprawy LED o niskim współczynniku UGR. Należy jednak wspomnieć że jest to wartość umowna, bowiem każda oprawa LED może odbiegać od tej wartości w zależności od pomieszczenia w którym się znajduje. Poniżej przedstawie Wam ogólną tabele z której wynika jak oddziałuje na nas dana wartość UGR i gdzie jest stosowana.
Tabela UGR
| Wartość UGR | Działanie olśnienia | Zastosowanie |
|---|---|---|
| 28 | Olśnienie jest bardzo duże | Brak |
| 25 | Olśnienie pomiędzy 28 a 25 | |
| 22 | Olśnienie powodujące niewygodę | Do zastosowań ogólnych |
| 19 | Olśnienie pomiędzy 22 a 16 | Do zastosowań w biurach, szkołach |
| 16 | Olśnienie nie powodujące dyskomfortu | |
| 13 | Olśnienie pomiędzy 16 a 10 | |
| 10 | Olśnienie ledwie zauważalne | Sale operacyjne |
A co z parametrem flicker free?
- Warto przyjrzeć się jeszcze jednemu parametrowi jeśli mówimy o bezpieczeństwie i kondycji naszego wzroku a mianowicie flicker free. Jest to to parametr który również wpływa na naszą kondycje oczu, co prawda nie dostrzegamy go jak w przypadku powyższego olśnienia lecz może skutkować zmęczeniem naszych gałek ocznych. Powoduje również suchość oka, co w ostatecznym rozrachunku powoduje pieczenie oczu, efekt ciężkich powiek a nawet zaburzenia widzenia. Co to takiego? Flicker z angielskiego to migotanie, a więc dodając słowo free, wychodzi nam brak migotania. Poniżej przedstawie Wam zdjęcie na czym polega to zjawisko, co prawda zdjęcie nie odda tego zjawiska w 100% ale możecie spróbować sami korzystając z waszych smartfonów. Wystarczy przyłożyć załączoną kamerę do źródła światła LED, zobaczycie charakterystyczne miganie. Jak się tego pozbyć? W różnego rodzaju żarówach do LED wykorzystywane są przetwornice CCD, a taśmy do LED korzystają ze sterowników LED posiadających zmianę częstotliwości PWM. Co ze zwykłymi oprawami LED? Jak się pewnie domyślacie - są oznaczone parametrem flicker free.
Gdzie zatem stosować oświetlenie LED zabezpieczające przed efektem olśnienia?
- Przede wszystkim w miejscach narażonych na długi kontakt z naszym wzrokiem. W głównej mierze mam na myśli różnego rodzaju biura, gabinety czy szkoły w których wykonujemy codzienną prace oraz obowiązki. Jeśli ktoś jest podatny na zmęczenie oczu, powstałe z korzystania ze światła nienaturalnego, również może zastosować takie oświetlenie w swoim domu. Bardzo często możemy spotkać się z tym oznaczeniem np. w panelach LED czy oprawach liniowych LED
Czy gwarancja zawsze obowiązuje? kilka słów o ogólnych zasadach gwarancji.
Okres gwarancyjny to również forma naszego zabezpieczenia, bowiem pozwala na zabezpieczenie wydanego przez nas majątku na dany produkt. Warto wiec tutaj wspomnieć również o gwarancji jako stopień ochrony i mam na myśli tutaj dwa powody, ponieważ raczej każdy z nas powinien domyśleć się że sama cyfra znajdująca się na opakowaniu odpowiada okresowi podlegającemu gwarancji oprawy LED.
- Pierwszy z powodów - to fakt iż można to zakwalifikować jako ogólny stopień zabezpieczenia. Posiadanie długiego okresu gwarancyjnego zapewnia trwałą i stabilną pracę przez lata użytkowania. Producenci którzy udzielają takich gwarancji, są pewni jakości swoich produktów i nie boją się jej udzielać, tak więc chronimy nasze portfele i czas przed wadliwym oświetleniem LED.
- Drugi z powodów - to fakt iż gwarancje nie do końca są uznawane, ponieważ zależy to od warunków użytkowania oprawy LED. Warto tutaj zapoznać się z OWU czyli ogólnymi warunkami użytkowania, ponieważ niewłaściwe użycie lampy LED może spowodować utratę gwarancji. Uwzględnione wyżej stopnie zabezpieczenia pozwolą nam na uniknięcie takich sytuacji.